Jip gaat naar de bank
Het bankwezen berust op een misverstand, op een reeks misverstanden
De bank moet een zekere dekking hebben. Hoeveel? 10%, 20 % of meer?
Hoeveel was het vroeger?
Ik spreek nu over een tijd die al even achter ons ligt: de Middeleeuwen toen was het 100 %. Giraal geld bestond niet. Als je geld leende kreeg je een zak munten en een zwaard mee.
We hebben bijna geen munten meer. Er is zelfs een tendens om munten en papiergeld geheel en al af te schaffen, althans niet meer maar minder te gebruiken. Meer en meer worden mensen ertoe gebracht alles op rekening te doen. Voor de jongeren die al ongeveer vanaf de lagere school met mobieltjes lopen en met tablets op school zitten is dat geen probleem.
Geld is nu vertrouwen, bancair geld is lucht. Als de massa in paniek zou besluiten het geld van de bank te halen en goud te kopen omdat de Amerikanen of de Russen of de Chinezen komen, dan is de bank, dan zijn alle banken failliet. Hoe kan dat? Dat kan omdat we de marmeren paleizen van de banken zien en horen over hun fantastische resultaten. Maar die zijn zeer kwetsbaar.
Een Amerikaanse bank, niet eens ze erg groot, viel om. Alle andere banken schudden op hun grondvesten en de staten, dus de belasting betalers, moeten ze te hulp snellen. Het werd weer duidelijk dat een bank een kaartenhuis is.
De vraag: Is daar iets aan te doen? Moeten we terug naar de Middeleeuwen? Grote kisten met gouden tientjes en zo. Het heeft iets romantisch, maar is niet erg praktisch
Neem de situatie dat een bank aan Jip en Janneke 400.000 uitleent om een huis te kopen. Jip, 25 jaar jong, wil in 25 jaar terugbetalen en op zijn 50e schulden vrij zijn. J&J werken hard om dat bedrag, dat de bank uit de lucht plukte, met 5% rente terug te betalen. Loopt de bank risico? Nee want ze heeft hypotheek op het huis van J&J.
Even een kleine zijsprong. Laten we het verhaal in Excel zetten. Dan blijkt dat, als de 400.000 is afgelost, door J&J daarnaast 260.000 rente is betaald, aan de bank, die het oorspronkelijke bedrag uit de lucht had geplukt.
Daar zit toch iets scheef, is het niet? De bank heeft aan Jip 400.000 betaald met het geld van andere mensen of bedrijven. Als veel van die mensen of bedrijven of instellingen door bijzondere omstandigheden hun geld opvragen gaat de bank plat. Dat was het kritieke moment bij Lehman Brothers, die Amerikaanse bank. De schrik dat het publiek een paniekerige run op de banken zou beginnen. Er hoeft maar een Pieter Lakeman op te staan en wolf te roepen en de rapen zijn gaar. Alles gaat goed zolang het goed gaat, maar de basis is wankel.
Balans technisch klopt het namelijk niet, want er verschijnt een vordering op Jip zonder dat er aan de andere zijde een corresponderende verlaging van liquiditeit tegenover staat.
Normaal zou zijn dat de vordering in de balans wordt opgevangen. Nu lijkt het of er 400.000 winst is gemaakt. De bank heeft een greep gedaan in haar derdengelden en dat gaat slechts goed zolang het duurt.
Zou het niet veel logischer zijn dat als de bank geld uitleent dat ze niet heeft, wat ze dus bijna voortdurend doet, dat ze dan dat geld zelf ook ergens leent.
Bij wie dan? Nogal logisch, bij haar redder, bij de belastingbetaler, ergo bij de staat, dus bij een speciale staatsbank. Een BankersBank, waar alleen banken klant kunnen zijn. Een klein verdieping binnen het Ministerie van Financiën, zonder heisa en reclame, onder toezicht/richtlijnen van de Nederlandse bank.
Dan zou de hele aflossing van 400.000 van J&J en een deel van de rente zeg 50% bij de BankersBank terecht komen. De andere 50% zou handling cost (dik betaald) voor de uitlenende bank kunnen zijn. In het door mij bepleite systeem wordt de vordering op Jip afgevangen door de vordering van de BankersBank op de uitlenende bank, die in de balans van laatstgenoemde verschijnt.
U begrijpt dat stilaan het geldvolume bij de banken in onze maatschappij groeit als kool, omdat in dit J&J voorbeeld de bank zomaar een bedrag van 660.000 op een woning aanpakt dat er eerst gewoon niet was.
Als u daarbij bedenkt dat er sprake is van 80000 huizen de per jaar gebouwd zouden moeten worden, ziet u tegelijk de berg geld, die dan ceteris paribus bij de banken naar binnen schuift.
Hoe men dat fiscaal ritselt is niet te volgen want eigenlijk zou de uitlenende bank zowel de aflossing als de rente als winst moeten boeken.
Holt